Sigalas Mavrotragano

Sigalas

Als je op één van de mooiste Griekse eilanden, in de zon, met op de achtergrond de wijngaarden en links van je een zicht op zee, een artikel mag schrijven over dit eiland en zijn beste wijnmaker, is het moeilijk om objectief te blijven en niet lyrisch te worden. Het is echter een heuse impressie en de lyrische woorden kunnen het gevoel niet echt overtreffen. Dit is een droomeiland, waarop een wijnmaker niet te overtreffen wijnen van wereldniveau maakt. Santorini is een klein vulkanisch eiland in de Egeische zee op de 34ste breedtegraad. De naam is steeds omringd geweest met mythen en historie. Het eiland zou zijn oorspronkelijke vorm gekregen hebben na een zware vulkaanuitbarsting ergens 1600 V.C.. Het mythische Atlantis zou in dezelfde periode zijn vergaan en er zou dus een verband bestaan. Het hele eiland bestaat uit vulkanische bodems. Door de duizenden jaren van zijn bestaan en de talloze vulkaanuitbarstingen tref je er verscheidene kleuren versteende lava aan, gaande van zwart naar rood, over groen en wit. Op sommige plaatsen zijn de lavalagen tot 300 meter dik. Je kan spreken van een warm en droog mediterraan klimaat. De gemiddelde regenval is nauwelijks 350 mm per jaar (dit valt bij ons soms op één dag). Normaal mag je zeggen dat het eiland niet geschikt is voor kwaliteitswijnbouw door de hoge temperaturen en de droogte. Maar de zegen komt van de wind, die er altijd waait en een goede afkoelende invloed geeft. Water is en blijft het grote probleem. Door een apart snoeisysteem probeert men de vochtigheid te behouden en overleven de wijnstokken zonder irrigatie. Er is altijd wijnbouw geweest en de kwaliteit werd steeds hoog ingeschat. Na een zware aardbeving in 1957 keerden echter veel wijnmakers de wijnbouw de rug toe. Waarschijnlijk speelden economische redenen eveneens een rol. Een zéér interessant verschijnsel is het feit dat er nooit een druifluisplaag (phylloxera) is geweest en hierdoor de meeste stokken nog op de originele onderstok staan, wat de kwaliteit en het bijzondere karakter zeker ten goede komt. De +/- 12.000 koppige bevolking kan er enkel leven van toerisme en wijnbouw. Een eveneens bekend landbouwproduct zijn de kleine, zoete tomaatjes, die bijna helemaal ter plaatse door de toeristen worden verorberd. Domaine Sigalas Waarom wijn zoeken in Santorini, kan je jezelf afvragen. De idee erachter zal wel een leuke vakantie zijn. Niets van! Onze eerste verliefdheid dateert van maart 2004 tijdens een symposium van Griekse wijnen in Kortrijk. Een delegatie van een 40-tal Griekse wijnmakers streek er neer, om promotie te maken voor hun wijnen. We hadden net 2 Griekse wijnendomeinen in ons assortiment genomen, na een reis door de Peleponnesos en hadden al weet van de hoge kwaliteit die dit land kan produceren. We herinneren ons nog het enorm positieve gevoel na het proeven van bijna alle wijnen. Ook onder de aanwezige bezoekers hing een verrassend positieve sfeer rond de Griekse wijnen. Eén wijnhuis en zijn wijnmaker was er voor ons uitgesprongen... Paris Sigalas. Een zachtaardige man, zo mager dat hij zou kunnen schuilen achter een jonge wijnstok in de lente. Omdat we net gestart waren met Griekse wijnen, was het contact langs weerszijde interessant. We maakten de belofte, dat als de Griekse wijnen goed zouden aanslaan bij ons cliënteel, we zeker interesse zouden hebben in zijn wijnen. We ontmoetten hem daarna een 2de keer tijdens een beurs in Düsseldorf en weer maakte zijn nieuwe jaargang een diepe indruk op ons. Ter plaatse hebben we dan ook beslist, dat zijn wijnen in ons assortiment thuishoorden. Ook omdat jullie beslist hadden dat Griekse wijnen een plaats in ons assortiment verdienen. We ontmoeten Paris Sigalas (°1947) op zijn wijndomein in het wondermooie Ia, een stadje dat tegen een klif hangt en wereldberoemd is om zijn schitterende zonsondergang. Het is de meest noordelijke en tevens koelste kant van het eiland. Het kleine gebouw heeft een gezellige wijnwinkel, waar men zijn wijnen kan proeven en kopen. Van origine was Paris een wiskundeleraar. Zijn eerste wijn, noem het hobbywijn, maakte hij in 1976. Hij werd door zijn vrienden erg geapprecieerd en sindsdien maakte hij ieder jaar een beperkte hoeveelheid, waarnaar steeds meer vraag kwam. In 1991 werd dan beslist om het wijn maken professioneel aan te pakken, zij het naast zijn job als leraar. Al snel groeide hij uit tot de beste wijnmaker van het eiland. Ieder zich zelf respecterend restaurant op Santorini heeft zijn wijnen op de kaart. Ook internationaal begint men interesse te vertonen voor zijn wijnen. Momenteel is er een productie van ongeveer 350.000 flessen per jaar, verdeeld over 7 verschillende wijnen. Deze zijn afkomstig van 24 ha wijngaarden. Paris is een terroirmens en hij nodigt ons dan ook uit om de wijngaarden te bezoeken. We stappen in een klein, vuil en versleten 'Fiatje', dat in België gegarandeerd niet door de keuring zou geraken. We rijden hobbelend door een schitterend wijnlandschap. De hellingen liggen noordelijk georiënteerd om de grote hitte te vermijden en staan steeds onder invloed van een koele noordenwind. Opvallend is dat de wijngaarden grotendeels in de vlakte staan. Stokoude terrassen liggen er verlaten bij. Paris vertelt ons dat hij momenteel bezig is met het aankopen en herstellen van de terrassen, omdat de kwaliteit daar nog beter zal zijn. Met wat verbeelding denken we ons in, hoe het uitzicht zou zijn als al deze terrassen terug bewerkt zouden worden. Dit zou dan wel eens de mooiste wijngaard ter wereld kunnen worden. Sigalas houdt van de typische druivensoorten. De aanplant bestaat uit de witte soorten Asirtiko, Athiri en Aidani. Bijzonder trots is hij op een plaatselijke rode druivensoort Mavrotragano. De andere rode soorten zijn Mandilaria en Agiorgitiko. De wijnbouwers van Santorini hebben door de eeuwen een speciaal snoeisysteem ontwikkeld, dat bescherming moest bieden tegen het veeleisende klimaat (wind en droogte). De stok wordt rond zijn eigen middelpunt geleid zodat men een soort mand of nest krijgt dat op de grond ligt. De druiven hangen langs de binnenzijde in dit nest. Op die manier heeft men een bescherming tegen de wind en de stofwolken. Een ander bijkomend voordeel is dat de vochtigheid die ‘s morgen over de bodem hangt, behouden blijft en de wijnstok iedere dag weer van wat water voorziet. Men mag er niet te diep ploegen om de bovenste wortelstokjes, die levensnoodzakelijk zijn om het bodemvocht op te nemen, te beschermen. De oude wijngaarden hebben geen irrigatiesysteem en er staan dan slechts 2000 tot 3000 stokken per ha. De opbrengsten zijn van nature laag. Er is geen groene oogst nodig omdat de eeuwige wind een strenge selectie maakt. De opbrengst is meestal rond de 10 trossen per stok. Paris is een berekend man en heeft uiteraard nagedacht over het oude systeem. Nieuwe aanplant wordt nu op een moderne manier gedaan met een irrigatiesysteem. Het voordeel is dat hij nu tot 6000 stokken per ha kan aanplanten en dit in het makkelijker te bewerken 'double guyot' systeem. De wijnen van Sigalas zijn bio. Er wordt geen gebruik gemaakt van pesticiden of herbiciden. Dit vergt echter geen extra inspanningen, omdat er totaal geen ziektes voorkomen. Zodoende mag je besluiten dat vele wijnmakers in Santorini bio wijnmakers zijn zonder dat ze er weet van hebben. Toch vertrouwt Sigalas ons toe dat meer en meer wijnboeren massaal gebruik maken van onkruidbestrijders. Vanwege het zonnige en warme klimaat zijn de druiven ergens medio augustus rijp. De oogst gebeurt volledig met de hand in kleine manden. Het is hard labeur omdat men de druiven op de grond moet zoeken. Men loopt van struik naar struik en om geen struiken te vergeten wordt aan een geplukte struik een witgeverfde steen gelegd. Als men het kleine domein betreedt en men gaat naar de kelder is dit een verrassing. Zo klein als het boven lijkt, des te groter is het in de kelder. Een mooie verzameling inoxvaten geven aan dat de vinificatie modern kan gebeuren. De temperatuur tijdens de gisting is volledig onder controle. In een kleinere kelder staan de barriques. Er wordt enkel gewerkt met Frans eikenhout. Ieder jaar koopt hij 20% nieuwe vaten en deze worden dan gedurende 5 jaargangen gebruikt. De gisting start met autochtone gistcellen, maar wordt ondersteund door plaatselijk geselecteerde gisten. De witte wijnen zijn het belangrijkst op Santorini met vooral de Asirtikodruif. Dit is een druif met een verrassend hoog zuurgehalte. Door de vulkanische bodem zijn de wijnen sterk mineralig, de warmte zorgt voor een uitstekende rijping. Het geheel van de wijnen doet wat denken aan een Riesling maar dan met een hoger alcoholgehalte. Een specialiteit van Santorini is zeker ‘Vinsanto’. Velen zullen denken dat het hier toch om een typisch Italiaans product gaat. Santorini is echter de bakermat van Vinsanto. Het is een zoete wijn gemaakt van gedroogde witte druiven. Paris maakt ook in dit soort één van de beste die je kan vinden. De wijn heeft een zalige frisheid vermengd met hele rijpe, zoete toetsen. Zelf zullen we Sigalas maar als een geheimtip bestempelen. Gezien zijn kleinschaligheid is het te hopen dat de wereld hem niet gaat ontdekken. Vertel het dan ook niet verder en geniet in stilte van deze gezonde wijnen met een wel héél apart, mineralig karakter.